တရားေတာ္ မဟာျမိဳင္ေတာရဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိက

ကုိယ့္သားသမီးေတြကုိ ၾကီးလာတဲ့အခါမွာ ဘယ္လုိျဖစ္ေစခ်င္သလဲ၊ ကုိယ့္သားသမီးဟာ ခႏၶာကုိယ္လည္း က်န္းမာရမယ္။ စိတ္လည္း က်န္းမာရမယ္။ သူငယ္ခ်င္း အေပါင္းအသင္းေကာင္း၊ မိတ္ေဆြေကာင္းမ်ား ရမယ္။ မိတ္ေဆြေကာင္းေတြနဲ႔လည္း အေပးအယူ အျပန္အလွန္ရွိပီေတာ့ တစ္ေယာက္ကုိ တစ္ေယာက္ နားလည္တဲ့ ခ်စ္ခင္ေလးစာတဲ့ ဆက္ဆံေရးမ်ဳိး ျဖစ္ရမယ္။ ပညာရပ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိလည္း နာလည္းရမယ္ သိရတယ္။ စားဝတ္ေနေရးလည္း အဆင္ေျပရမယ္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေတြးေခၚႏုိ္င္ရမယ္။ ဒီထက္လည္း ထပ္ျဖည့္လုိက္ပါဦးေနာ္။ မိဘေမတၱာနဲ႔ ျဖည့္မယ္ဆုိ ျဖည့္စရာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေသးတယ္။ ဘာသာ တရားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အသိအျမင္လည္း နက္နက္နဲနဲ သဘာဝက်က် သိတဲ့ သူေတြ ျဖစ္ရမယ္။ လူေကာင္းသူေကာင္း ျဖစ္ရမယ္။ အက်င့္စာရိတၱေကာင္းတဲ့ သူေတြ ျဖစ္ရမယ္။ တရားထူး အသိဉာဏ္ထူးကို ရႏုိင္တဲ့ သူေတြလည္းျဖစ္ရမယ္ စသျဖင့္ေပါ့။ အဲဒီလို ေမွ်ာ္လင့္ရင္ သူတုိ႔အတြက္ ငါတို႔ ဘာေတြ စီစဥ္ေပးရမယ္။ မိဘတစ္ဦးတည္းလည္း မတတ္ႏုိင္ဘူး။ ေက်ာင္းက ဆရာ ဆရာမေတြခ်ည္းပဲလည္း မတတ္ႏုိ္င္ဘူး။ မိဘဘက္ကလည္း လုပ္ေပးႏုိင္သေလာက္လည္း လုပ္ေပးရမယ္။ ဆရာဆရာမေတြဘက္ကလည္း တတ္ႏုိင္တာ လုပ္ရမယ္။ တခါတေလ မိဘေတြ မတတ္ႏုိင္တာဆုိရင္ တတ္ႏုိင္တဲ့ သူေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ေပးရတယ္။
ဘုန္းၾကီးကုိယ္တုိင္ အဲဒီလို လုပ္ေပးတာပဲ။ စာအုပ္ေကာင္းေလးေတြ ရွာေပးတယ္။ တိတ္ေခြေကာင္းေတြ ရွာေပးတယ္။ တခါတေလ စာဖတ္ျပတယ္။ ဖတ္ျပရင္းနဲ႔ ေဆြးေႏြး ေပးတယ္။ သူတုိ႔ ဒုကၡေတြ အခက္အခဲေတြ ၾကံဳရတဲ့ အခါ ကိုယ့္ကုိ လာေျပာလို႔ ရွိရင္ ျဖတ္လမ္းနည္းနဲ႔ မေျဖရွင္းေပးဘူး။ နက္နက္နဲနဲ နားလည္ေအာင္ ထပ္ခါ ထပ္ခါ ဒါကုိ ေဆြးေႏြးေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလဲ၊ ဘယ္လုိ သေဘာထားေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလဲ။ ဘယ္လို လုပ္ရင္ အဆင္ေျပမလဲ။ ေနာင္ ဒီလုိ အခက္အခဲမ်ဳိး မၾကံဳရေအာင္ ဘယ္လုိ သေဘာထားရမလဲ၊ ဘယ္လုိ ေျပာရမလဲ၊ ဘယ္လုိ ဆိုရမလဲ။ ေနတာ ထုိင္တာ ေျပာတာ စားတာ၊ ေသာက္တာ ဝတ္တာက အစ ဘာမွ မက်န္ေအာင္ ေဆြးေႏြးတယ္။
ကုိယ့္ကုိကုိယ္ ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့ သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ရမယ္။ ကို္ယ့္ကိုကိုယ္ ေလးစားရမယ္။ ကုိယ့္ကုိ သူမ်ားလည္း ေလးစားရမယ္။ အဲဒီလုိ ျဖစ္ေအာင္ 'ဘယ္လုိေနရမလဲ။ အဲဒီလုိ သင္ေပးေတာ့လည္း တတ္လာတာပါပဲ။ ''ဒီလိုလူ'' ျဖစ္လာေအာင္ ဆုိပီ ရည္ရြယ္ခ်က္ ထားရတာပဲ။ သားသမီးေတြကုိလည္း ေျပာျပေစခ်င္တယ္။ ေျပာပါမ်ားရင္ သူတုိ႔ သေဘာေပါက္လာမယ္။
မိဘတြက သားသမီးေတြကိုေတာ့ ခ်စ္ၾကပါတယ္။ ပညာေတြ သင္ေပးတယ္။ ဘဲြ႕ေတြရေစခ်င္တယ္။ အလုပ္ေတြ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ လုပ္ေစခ်င္တယ္။ ပုိက္ဆံေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေစခ်င္တယ္။ ဒါေတြ အားလံုး ေကာင္းပါတယ္။ လုိအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ အသိဉာဏ္ ရင့္က်က္မႈ။ ျမင့္ျမတ္မႈကို အေထာက္အကူေပးဖုိ႔ အေရး မပါလာရင္ တကယ္အဆင့္ျမင့္တဲ့ ေမတၱာလုိ႔ မေျပာႏုိင္ေသးဘူး။
အေပ်ာ္အပါး လံုးဝကင္းတယ္ဆုိတာကေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ေလာကီမွာ အေပ်ာ္အပါးကို ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ခံစားတတ္ေအာင္ သင္ေပးၿပီ ေနာက္တစ္ဖက္ကလည္း တရားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့့ အသိအျမင္ေလးေတြ ရင့္က်က္လာေအာင္ လုပ္တတ္ဖုိ႔ သင္ေပးဦးမွ ျဖစ္မယ္။ ဒါမွ မိဘဝတၱရား ေက်မယ္။ မိဘေမတၱာကလည္း ပိုၿပီေတာ့ ေလးနက္ပီျပင္လာမယ္။
လူေတာ္ လူေကာင္းျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားရမယ္လုိ႔ ေျပာၾကတယ္။ ဘုန္းၾကီးေတြၾကည့္တယ္။ လူေကာင္းျဖစ္ဖုိ႔ အရင္ၾကိဳးစားရမယ္။ လူေကာင္းက ေတာ္မွ ေကာင္းတာေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏုိင္မယ္။ မေကာင္းတဲ့ သူေတြေတာ္ရင္ မေကာင္းတာေတြကုိ မ်ားမ်ားလုပ္လိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးေတြကုိ ေကာင္းတဲ့သူကုိ အားက်ေအာင္ သင္ေပးရမယ္။ စာအုပ္ေကာင္းေတြကုိ ဖတ္ျပရမယ္။
မိဘေတြဟာ သားသမီးေတြကုိ ေျပာရဲဆုိရဲတဲ့ သူေတြ ဉာဏ္ရွိတဲ့သူေတြ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အိမ္မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကုိယ့္အယူအဆကုိ ေျပာခြင့္မရရင္ ဘယ္လုိလုပ္ပီ ေျပာရဲဆုိရဲတဲ့သူ ျဖစ္လာေတာ့မလဲ၊ လြတ္လပ္မႈဟာ အိမ္ကေန စရမယ္။ မိသားစု ဆက္ဆံေရးမွာ လြတ္လပ္မႈရွိမွ အျပင္ေလာကမွာ လြတ္လပ္မႈရွိေအာင္ ဆက္ဆံတတ္မယ္။ မိဘေတြ လြပ္လပ္မႈကုိ ဘယ္ေလာက္တန္ဖိုး ထားသလဲ ဆုိတာ သားသမီးေတြကို ဘယ္ေလာက္ လြပ္လြပ္လပ္ ေဆြးေႏြးခြင့္ ေျပာခြင့္ လုပ္ခြင့္ ေပးသလဲဆုိတာနဲ႔ တုိင္းတာလုိ႔ရတယ္။
ကိုယ့္အိမ္ဟာ လြတ္လပ္မႈ အျပည့္ရတဲ့ ေနရာ ျဖစ္ရမယ္။ အျပင္ေလာကမွာ မရႏုိင္တဲ့ လြတ္လပ္မႈေတြကို အိမ္မွာရမွ အဲဒီအိမ္ဟာ လြတ္လပ္တဲ့ အိမ္လို႔ဆုိႏုိင္မယ္။ လြတ္လပ္ေသာ အိမ္ျဖစ္မွ ေပ်ာ္စရာေကာင္းေသာအိမ္ ျဖစ္မယ္။
လြတ္လပ္တဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ဖုိ႔ ပထမဆံုး လြတ္လပ္တဲ့ အိမ္ေထာင္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရမယ္ အိမ္မွာ freedom of speech (လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္) ရွိရမယ္။ သေဘာထား အယူအဆေတြ မတူတာေတြကုိ မေၾကာက္မရြ႕ံ ေျပာလုိ႔ရတဲ့ ေနရာဟာ ကုိယ့္အိမ္ပဲ ျဖစ္ရမယ္။ သားသမီးေတြ လြတ္လပ္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ရွိဖို႔ အိမ္ကေန စၿပီး ေလ့က်င့္ေပးရမယ္။
သေဘာထား အယူအဆ မတူတဲ့အခါ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာခြင့္ဆုိခြင့္ေဆြးေႏြးခြင့္ေတာ့ ရွိသင့္တယ္။ ဒီလို ေဆြးေႏြးခြင့္ ေပးမွလည္းပဲ ဒီသားသမီးေတြမွာ စဥ္းစားႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ဆံုးျဖတ္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း၊ တာဝန္ယူႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း ရလာမယ္။
သားသမီးကုိ ခ်စ္ရင္ စဥ္းစားခြင့္ေပးပါ။။ မိဘကေနရာတကာ စဥ္းစာမေပးပါနဲ႕။ မိဘက သားသမီးအစား စဥ္းစား ဆံုးျဖတ္ေပးတာ ခ်စ္ရာ မေရာက္ဘူး။ သားသမီးေတြ သူ႔ဟာသူ စဥ္းစာတတ္ေအာင္ လမ္းေၾကာင္းရံုတင္ေပၿပီး သူတုိ႔ဟာ သူတို႔ ဆံုးျဖတ္တတ္ေအာင္ အားေပးပါ။ စဥ္းစားတတ္၊ ဆံုးျဖတ္တတ္မွသာ လြတ္လပ္တဲဲ့သူ ျဖစ္လာမယ္။
ဘယ္လုိကိစၥမ်ဳိးျဖစ္ျဖစ္ သူ႔ဟာသူ စဥ္းစား။ သူ႔ဟာသူ ဆံုးျဖတ္၊ သူ႔ဟာသူ တာဝန္ယူ၊ မွားသြားရင္လည္း သူ႔ဟာသူျပင္၊ အဲဒီလုိ ေနသြားမွသာ တကယ့္ျပင္ပေလာကမွာ လက္ေတြ႕ဘဝကုိ ရင္ဆုိင္ရတဲ့အခါ ကုိယ့္ဟာကုိယ္စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ႏုိင္တဲ့ တာဝန္ယူႏုိင္တဲ့ သူေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္။ ေနာက္္ဆံုးဘယ္သူ႔ကုိမွ အားမကုိးေတာ့ဘဲ ကုိယ့္ေျခေထာက္ေပၚကုိယ္ ရပ္တည္ႏုိ္င္တဲ့ သူေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္။
လူဟာ ကုိယ့္အသိဉာဏ္။ ကုိယ့္အေတြးအေခၚ။ ကိုယ့္ခံစားခ်က္နဲ႔ ကုိယ့္ဟာကိုယ္ ေနရမွသာ ကိုယ့္ကုိယ္ကုိ အားရမႈ၊ ေက်နပ္မႈ ရွိတယ္။ ကုိယ့္ကုိယ္နဲ႔ သူ႔စိတ္ ေနရမယ္ဆုိရင္ ဘယ္လိုမွ အားရမႈ ေက်နပ္မႈ မရွိဘူး။ ကုိယ္ပုိင္အေတြးအေခၚ အယူအဆ၊ ကုိယ္ပုိင္ခံစားခ်က္ မရွိရင္ သူဟာ သီးျခားရပ္တည္ႏုိင္တဲ့ လူသားတစ္ေယာက္ျဖစ္တယ္လုိ႔ မေျပာႏုိင္ဘူး။
သားသမီးလုပ္ရင္ လဲြမွာ၊ မွားမွာစုိးလို႔ မိဘကခ်ည္း အစစ အရာရာ လုိက္လုပ္ေပးလုိ႔၇ွိရင္ ဒီသားသမီးက ၾကီးလာတဲ့အခါ ဘာမွ မလုပ္တတ္ေတာ့ဘူး။ လုပ္လည္း မလုပ္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဒီလုိကေလးေတြဟာ အစြမ္းအစမဲဲ့တဲ့သူေတြ စိတ္အားငယ္တဲ့သူေတြ ျဖစ္လာမယ္။
မိဘေတြအေနနဲ႔ အလုပ္သင့္ဆံုး အလုပ္က ကုိယ့္အေပၚ မွီခုိတာ၊ အားကုိးတာ၊ နဲသထက္နဲေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္။ ကူညီရမယ္။ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးရမယ္။ သားသမီးေလးေတြ တျဖည္းျဖည္း ၾကီးလာေလေလ ကိုယ့္အေပၚ မွီခုိေနရတဲ့ အျဖစ္ကေန သူ႔အားသူကိုးႏုိင္ေအာင္ အခြင့္အေရး ေပးရေလေလပဲ။ သူ႕ကိစၥသူ တာဝန္ယူႏုိင္ေအာင္ သူ႔ကုိ အားေပးရမယ္။ နည္းလမ္းေပးရမယ္။ သားသမီးကုိ ခ်စ္တယ္ဆုိရင္ သူ႔မွာရႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း မွန္သမွ် မ်ားမ်ားရေအာင္ သူ႔ကုိ အခြင့္အေရး ေပးရမယ္။
မိဘေတြက သားသမီးေတြကို သူ႔ဘာသာ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ၿပီးေတာ့ တီထြင္ၾကံဆၿပီးေတာ့ ကုိယ့္ထက္ေကာင္းေအာင္ လုပ္ႏုိင္ရမယ္။ ဒီလုိျဖစ္ေအာင္ အေထာက္အကူေပးသင့္တယ္။ နည္းလမ္းေပးသင့္တယ္။ ဒါမွ တကယ္ခ်စ္ရာေရာက္မွာ။
တကယ္ခ်စ္ရင္ လူၾကီးျဖစ္ခြင့္ေပးရမယ္။ သူ႔အတုိင္းအတာေလးနဲ႔ သူ တျဖည္းျဖည္း လူၾကီးျဖစ္ေအာင္ နည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ အကူအညီေပးရမယ္ သူ႔လြတ္လပ္မႈ သူရွာေနတာကုိ မိဘေတြက ေမတၱာကရုဏာအျပည့္နဲ႕ ေကာင္းတဲ့နည္းနဲ႕ အေထာက္အကူ ေပးလုိက္ပါ။ တစ္ေန႔ မိဘေတြ မရွိေတာ့တဲ့ အခါမွာ သူ႔အားသူ႔ကုိးၿပီးေတာ့ သူ႔အသိဉာဏ္နဲ႔ သူ စဥ္းစားၿပီး ဆံုးျဖတ္ၿပီး သူ႔စားဝတ္ေနေရး၊ သူ႔မိသားစု စားဝတ္ေနေရးကုိ သူ႔ဟာသူ႔ လုပ္သြားရမွာ၊ အဲဒါကုိ ဘယ္အခ်ိန္ကစၿပီ ျပင္ဆင္ရသလဲဆုိေတာ့ ၁၄-၁၅ ႏွစ္အရြယ္က စၿပီး ျပင္ဆင္လုိက္ရတာပဲ။
ေခတ္ကာလကုိ နားလည္ၿပီေတာ့ အေျခအေနအရ သူ႔ဟာသူ အဆင္ေျပဆံုးျဖစ္ေအာင္ ေနတတ္သြားဖုိ႔ သူ႔ကုိ အေထာက္အကူေပးရမယ္။ သူ႔အတြက္ အဆင္ေျပေအာင္ မိဘက ၾကိဳတင္ၿပီးေတာ့ အသိဉာဏ္ၾကီးၾကီးနဲ႕ ျပင္ဆင္ေပးလုိက္မွသာ တကယ္ခ်စ္ရာ ေရာက္လိမ့္မယ္။
တစ္ေန႔ ငါတုိ႔ သားသမီးေတြဟာ ငါတုိ႔ကို ခဲြခြါၿပီး ရပ္ေဝးကုိ သြားေနရမွာ၊ အဲဒီအခါမွာ သူတုိ႔ ဘယ္လိုေနမလဲ၊ ထုိင္မလဲ၊ ဘယ္လုိလူေတြနဲ႕ ဆက္ဆံမလဲ၊ အဲဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ စဥ္းစားတတ္ၿပီလား။ အေလ့အက်င့္ ရွိေနၿပီးလား၊ သေဘာေပါက္ၿပီးလားဆုိတာ စဥ္းစားထားသင့္တယ္။
စဥ္းစားထားၿပီးေတာ့ အခုကတည္းက သြားတာ လာတာ ေနတာ ထုိင္တာ ေပါင္းတာ သင္းတာ၊ ဘယ္အခ်ိန္ ဘယ္အခါ ဘယ္ေနရာကုိ သြားသင့္တယ္။ အႏၲရယ္မရွိေအာင္ ဂုဏ္သိကၡာ မထိခုိက္ေအာင္ ဘယ္လုိ ေနသင့္တယ္။ ဘယ္လို လူကုိ မေပါင္းသင့္ဘူး။ ေပါင္းသင့္တယ္ ဆုိတာကအစ လူကဲခတ္တတ္ေအာင္ မိဘက သင္ေပးဖုိ႔ လုိတယ္။ ဒီလို သင္မေပးခဲ့ရင္ ျဗဳန္းကနဲ ထြက္သြားတဲ့အခါမွာ သူတုိ႔ အၾကီးအက်ယ္ ဒုကၡေရာက္လိမ့္မယ္။ ဒီမွ မဟုတ္ရင္ သံေယာဇဥ္ၾကီးၿပီ ေသာကျဖစ္ေနတာကုိ တကယ့္ ေမတၱာလုိ႔ အဓိပၸါယ္ေကာက္ေနလိမ့္မယ္။
ငါ့မွာေတာ့ သူ႔ကုိ ခ်စ္လုိက္ရလို႔ ေသာကေတြ ျဖစ္လုိက္ရတာလုိ႔ ေတြးမယ္ ေနာ္။ အဲဒါ ေမတၱာမဟုတ္ဘူး။ အဲဒါ သမုဒယ သံေယာဇဥ္၊ ပူေလာင္တယ္။ ေမတၱာဟာ ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္တယ္။ ဉာဏ္နဲ႔ ယွဥ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ပူေလာင္မူကုိ မျဖစ္ေစဘူး။
သူ႔ကိုျမင္ရင္ ဝမ္းသာတာတုိ႔၊ ေပ်ာ္တာတုိ႔၊ သူ႕ကိစၥေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးေဆာင္ရြက္ေပးတာတုိ႔၊ သူ႔အတြက္ အနစ္နာခံတာတုိ႔ဟာ ေမတၱာရဲ႕ အေရးပါတဲ့ အသြင္သ႑ာန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေမတၱာရဲ႕ အျမင့္ဆံုးအဆင့္ ေရာက္တဲ့အခါမွာ ေမတၱာဟာ ခံစားမႈ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ အသိဉာဏ္နဲ႔ နားလည္ၿပီးေတာ့ အေကာင္းဆံုး အသင့္ေတာ္ဆံုးျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးတာ ျဖစ္သြားတယ္။ ေမတၱာဆုိတာ ခံစားမႈ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အက်ဳိးကုိလုိလားျခင္း ျဖစ္သြားတယ္။ အက်ဳိးကုိ လုိလားျခင္းဆုိတာ အသိဉာဏ္ျဖစ္သြားၿပီးေနာ္။ တကယ္ေမတၱာစစ္မွန္သြားရင္ ကုိယ့္အတြက္ ဘာအေကာင္းဆံုးလဲလို႔ ေတြးတာ မဟုတ္ဘူး။ သူ႔အတြက္ ဘာအေကာင္းဆံုးျဖစ္မလဲ ဆုိတာကုိ ေတြးၿပီး အဲဒါကို လုိလားတယ္။